Sistein, vücutta kullanılan proteinlerin yapı taşı olan bir amino asittir. Yeterli metiyonin mevcut olduğunda sistein tipik olarak insan vücudunda sentezlenir. Beta-keratinde bulunur. Bu, tırnaklarda, deride ve saçta bulunan ana proteindir. Sistein kollajen yapmak için önemlidir. Cilt elastikiyetini ve dokusunu etkiler. Takviye olarak alındığında genellikle N-asetil-L-sistein (NAC) formundadır. Vücut bunu sisteine ve ardından güçlü bir antioksidan olan glutatyona dönüştürür.
Antioksidanlar, vücutta hücre zarlarına ve DNA’ya zarar veren zararlı bileşikler olan serbest radikallerle savaşır. Araştırmacılar, serbest radikallerin yaşlanmanın yanı sıra kalp hastalığı da dahil olmak üzere bir dizi sağlık sorununun gelişmesinde rol oynadığını düşünüyor.
NAC, ilaç reaksiyonları ve toksik kimyasalların neden olduğu yan etkileri önlemeye yardımcı olabilir ve vücuttaki mukusun parçalanmasına yardımcı olur. Bronşit ve KOAH gibi bazı solunum rahatsızlıklarının tedavisinde faydaları olduğu görülüyor.
Sisteinin faydaları nelerdir?
N-asetil sistein (NAC), aşağıdaki durumların önlenmesinde veya tedavisinde kullanılabilir:
· Asetaminofen zehirlenmesi: Doktorlar, karaciğer ve böbrek hasarını önlemeye veya azaltmaya yardımcı olmak için aşırı dozda asetaminofen (Tylenol) almış kişilere sıklıkla damardan sistein verir. Asetaminofen zehirlenmesi, birisi düzenli olarak alkol içerse veya karaciğere zarar verebilecek ilaçlar alırsa daha düşük dozlarda da olabilir.
· Anjina, göğüs ağrısı: Devam eden göğüs ağrısı olan kişiler üzerinde yapılan klinik çalışmalarda, kan damarlarını açan ve kan akışını iyileştiren bir ilaç olan nitrogliserin ile birlikte sistein almak, göğüs ağrısını, kalp krizini ve ölüm riskini azaltmada bunlardan birini tek başına almaktan daha etkili olmuştur. Bununla birlikte, bu kombinasyon aynı zamanda şiddetli baş ağrısına neden olabilir.
· Kronik bronşit ve kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH): Klinik çalışmaların gözden geçirilmesi, sisteinin kronik bronşit semptomlarını hafifletmeye yardımcı olabileceğini ve daha az artışa yol açabileceğini ortaya koyuyor. Ancak tüm çalışmalar bu şekilde sonuçlanmamıştır. İyi tasarlanmış büyük bir çalışma hastalıktaki belirtilerideki aniden artışlarda herhangi bir azalma bulunamadı. Orta ila şiddetli KOAH’lı kişilerle yapılan başka bir çalışmada, sistein almak, diğer tedavilerle birlikte kullanıldığında alevlenmelerin sayısını yaklaşık %40 azalttı.
· Grip: 6 aylık bir çalışmada, günde iki kez 600 mg sistein alan kişilerde daha az grip semptomu görülmüştür.
· Akut solunum sıkıntısı sendromu (ARDS): Akut solunum sıkıntısı sendromu (ARDS), akciğerlerde bir yaralanmadan sonra ortaya çıkar ve yaşamı tehdit eder. Bazı araştırmalar, damardan verilen sisteinin glutatyon düzeylerini artırabileceğini ve ARDS’nin neden olduğu akciğer hasarını önlemeye ve/veya tedavi etmeye yardımcı olabileceğini düşündürmektedir. Bununla birlikte, diğer çalışmaların sonuçları çelişkilidir. Bir çalışmada, ARDS’li kişilere sistein veya sentetik bir amino asit olan prosistein verilmesi, durumlarının ciddiyetini azaltmaya yardımcı oldu. Ancak genel ölüm sayısını azaltmadı.
Besin Kaynakları:
Sistein aşağıdakiler de dahil olmak üzere çoğu yüksek proteinli gıdada bulunur:
· Süzme peynir
· Yoğurt
· Sosis
· Tavuk
· Hindi
· Ördek
· Buğday tohumu
· Tahıl karışımından oluşan tatlı
· Yulaf gevreği
